tu jesteś:   STRONA GŁÓWNA
Poznaj Tatry
NATURA
   Zielony Świat Tatr
   Zwierzęta Tatr
   Klimat, Skały i Wody
   Kronika wydarzeń przyrod.
KULTURA
   Historia
   Etnografia
Filmy edukacyjne
AUDYCJE RADIOWE
ATLAS ROŚLIN
ATLAS GRZYBÓW
ATLAS ZWIERZĄT
PANORAMY TATR
INNE GÓRY
BLOG / NEWSY
WSPÓŁPRACA


INNE GÓRY
Lasy i stepy Krymu
Rozlewiska nad Morzem Azowskim
    Krym jest krainą pełną kontrastów. Przyglądając się krajobrazom można zauważyć, że rozległe, płaskie stepy sąsiadują ze stosunkowo wysokimi, skalistymi górami. O wysokich walorach turystycznych półwyspu decyduje nie tylko różnorodność krajobrazów, ale także wiele atrakcji przyrodniczych i zabytków, które koncentrują się na niewielkiej powierzchni.

    Pod względem przyrodniczym największe znaczenie ma, położona w północno-wschodniej części półwyspu- Arbatska Striłka oraz zapowiednik Askania Nowa, leżący w pobliżu Kramu, u jego podstawy.

    Arbatska Striłka jest mierzeją długości ok.70 km otoczoną z dwóch stron rozlewiskami Morza Azowskiego. Na całej powierzchni porasta ją roślinność stepowa. Niezwykłą atrakcję przyrodniczą stanowią ptaki, których bogactwo gatunkowe na tym obszarze jest imponujące. Na dowód tego można wymienić kobczyki, kraski, błotniaki blade, żwirowce, ibisy kasztanowate, mewy czarnogłowe, cienkodziobe i wiele innych, dla których rozlewiska w sąsiedztwie mierzei są ważnym miejscem na trasie wiosennych wędrówek tych gatunków.

    Rezerwat biosfery Askania Nowa obejmuje obszar 35 tys. hektarów. W latach dwudziestych, przez krótki okres kierował nim twórca polskiej fitosocjologii, pierwszy dyrektor Białowieskiego Parku Narodowego - Józef Paczoski. 20 tys. hektarów w rezerwacie stanowią pierwotne stepy, których opis możemy znaleźć w powieściach Sienkiewicza. W maju są one prawdziwym ogrodem botanicznym - kwitną tam tulipany, irysy, hiacynty. Uwagę zwracają jednak przede wszystkim falujące na wietrze trawy - ostnice. Na Ukrainie podobnych miejsc jest już bardzo niewiele. Większość z nich jest intensywnie użytkowana rolniczo i mocno przekształcona.

    Na południu Krymu znajduje się większość zabytków m. in. w Sudaku, Jałcie, Ałupce, Aj-Petri. W bezpośrednim sąsiedztwie Morza Czarnego rozciągają się Góry Krymskie- główne źródło zmienności przyrodniczej półwyspu. Jedną z atrakcji przyrodniczych jest Nikitski Ogród Botaniczny - z pokaźną kolekcją palm, bambusów i z piętnastoma tysiącami innych gatunków roślin. Warto także podjąć wędrówkę na mickiewiczowski Czatyrdah, który wprawdzie nie jest najwyższą górą Krymu, ale z pewnością najsłynniejszą. Wspaniały widok, jaki rozpościera się ze szczytu na Morze Czarne, Symferopol i Bachczysaraj z nawiązką zrekompensuje trudy wyprawy. Czatyrdah jest miejscem, gdzie najczęściej na Krymie można zobaczyć sokoła wędrownego oraz sępa płowego regularnie patrolującego cały półwysep.

    Góry Krymskie zajmują niewielką powierzchnię, ale ich położenie w sąsiedztwie morza wraz z kontynentalnym klimatem wnętrza półwyspu sprawia, że wykształciła się tu niezwykle ciekawa roślinność. Część północną oraz wschodnią gór porasta step i lasostep. Formacje te w kierunku południowym dość gwałtownie przechodzą w lasy sosnowo - dębowe, które występują głównie w strefie wysokości od 200 do 600 metrów. W drzewostanie dominuje sosna czarna w odmianie krymskiej (sosna krymska), tworząca gdzieniegdzie monokultury-będące pozostałością działalności człowieka, oraz dąb omszony. Ten ostatni jest szeroko rozpowszechniony na całym obszarze gór, przy czym towarzyszą mu takie gatunki jak: jarząb brekinia, jarząb domowy, perukowiec podolski czy grab wschodni. Wśród roślin runa uwagę zwracają efektowne kwiaty piwonii, miłków wiosennych oraz liczne gatunki storczyków. Niemal wszystkie rośliny kwitną wiosną, gdyż wysokie temperatury w lipcu i sierpniu sprawiają, że warunki dla rozwoju roślin stają się bardzo niekorzystne. W okresie tym kwitnące lasy i łąki zamieniają się w wypalony słońcem lasostep.

    Największy fragment lasów z dębem omszonym znajduje się między Bachczysarajem a Czatyrdahem. Obszar ten zajmują niskie góry z szerokimi dolinami. W maju, gdy kwitną krzewy zarastające śródleśne polany, teren do złudzenia przypomina okolice Jaślisk czy Olchowca w Beskidzie Niskim.

    Bachczysaraj jest miastem położonym na trasie Symferopol - Sewastopol. Ze wszystkich stron otoczony jest formacjami skalnymi przypominającymi włoskie Dolomity. Miasto Ogrodów ( tak brzmi jego nazwa tłumaczona z języka tureckiego) powstało w XV wieku i było niegdyś stolicą chanów krymskich. W jego sąsiedztwie znajduje się nie mniej sławne, skalne miasto Czufut - Kale. Pieczary mieszkalne, wykute w skale nie wyglądają przytulnie, ale ich otoczenie jest imponujące. W okolicy znajduje się Wielki Kanion Krymu, którego ściany miejscami wznoszą się prawie 200 metrów nad płynącą dnem kanionu rzeczkę Auzun - Uzeń. Rzeka tworzy wiele małych wodospadów, ale główną atrakcją turystyczną jest tzw. Wanna Młodości.

    Bardzo ciekawym miejscem nie tylko dla przyrodników jest rezerwat geologiczny Kara-dah. Wejście na teren rezerwatu jest możliwe jedynie w towarzystwie przewodnika, od którego zwykle nie należy oczekiwać zbyt wielu informacji. W rezerwacie znajduje się wygasły wulkan (576 m n.p.m), położony nad samym morzem,. Wulkaniczne skały porastają luźne lasy dębowe, miejscami o charakterze lasostepu. Na nasłonecznionych stokach są stanowiska wielu gatunków roślin śródziemnomorskich m.in. opuncji, którymi chlubią się przewodnicy. Co do naturalnego charakteru występowania roślin należących do tego rodzaju na Krymie można mieć jednak duże wątpliwości. Wizytówkę rezerwatu stanowią tzw. Złote Wrota- charakterystyczna, wystająca z wody 17 metrowa skała. Według legendy wypowiedziane pod nią życzenie na pewno się spełni.

    Szczególnie atrakcyjne florystycznie są południowe stoki Gór Krymskich opadające stromo do Morza Czarnego. Korzystne ukształtowanie terenu sprzyja tu rozwojowi roślinności "śródziemnomorskiej". Niegdyś była to strefa lasów jałowcowo-dębowych. Niestety roślinność ta, ze względu na stopniowe zagospodarowywanie terenu ulega coraz większemu procesowi zniszczenia i przeobrażenia. Szeroko rozpowszechnione na tym terenie są gatunki, sprowadzone z basenu Morza Śródziemnego; cedry i palmy (m.in. karłatka mniejsza). Nie brak też bardziej egzotycznych roślin (bananowce).

     Powyżej piętra lasów sosnowo - dębowych, na wysokości 600 - 1300 metrów n.p.m. są lasy bukowe. Gatunkiem dominującym jest buk Fagus moesiaca, będący formą pośrednią między bukiem zwyczajnym i bukiem wschodnim. Gatunek ten licznie występuje również w lasach Bałkanów, które pod względem florystycznym przypominają lasy Gór Krymskich.. Dobrze zachowane lasy dębowe sąsiadują z buczynami na niewielkiej przestrzeni. Dzięki temu można tu zaobserwować ciekawe zjawisko. Liście u buków wykształcają się wcześniej niż liście dębu omszonego, dlatego jako pierwsze zazieleniają się drzewostany położone najwyżej. W miarę upływu czasu zazieleniają się lasy w niższych położeniach górskich, gdzie udział dębów jest większy. W piętrze "buczyn", na stokach o południowej wystawie natrafić można na lasy, w których występuje sosna pospolita w odmianie hamata. Drzewo to posiada charakterystyczne owalne szyszki o mocno wygiętych na zewnątrz tarczkach.

    Górna granica występowania buczyn przebiega na wysokości 1300 metrów n.p.m. Jest to jednocześnie górna granica lasu. Najwyższe wyniesienia Romankosza oraz Czatyrdahu porastają spotykane także w Pieninach krzewy jałowca sawina oraz murawy subalpejskie. Wiele wskazuje na to, że w przeszłości strefa ta musiała wyglądać zupełnie inaczej. Świadczą o tym pojawiające się wśród traw zarośla drzew pochodzących z niższych stref klimatyczno - roślinnych.

    Wysokie szczyty gór niekoniecznie trzeba zdobywać pieszo. Dla osób o słabszej kondycji istnieje możliwość dotarcia w wyższe położenia górskie- na Aj-Petri kolejką gondolową.

    Wycieczka na Krym to fascynująca przygoda nie tylko dla tych, którzy pragną cieszyć oczy bogactwem świata roślin i zwierząt. Znajdą coś dla siebie także ci, których pasjonuje historia i poznawanie obcych kultur. Niewiele jest miejsc położonych tak blisko polskich granic, które łączą w sobie te wszystkie elementy.

Tekst: Tomasz Skrzydłowski, Dariusz Szajowski

«« Powrót do listy
    Drukuj     Wyślij znajomemu    Ilość odwiedzin   13349

POZNAJ TATRY Copyright © MATinternet s.c. - Z-NE.PL - ZAKOPANE 1999-2024  ::  13706048 odwiedzin od 2007-01-09   ONLINE: 4