tu jesteś:   STRONA GŁÓWNA
Poznaj Tatry
NATURA
   Zielony Świat Tatr
   Zwierzęta Tatr
   Klimat, Skały i Wody
   Kronika wydarzeń przyrod.
KULTURA
   Historia
   Etnografia
Filmy edukacyjne
AUDYCJE RADIOWE
ATLAS ROŚLIN
ATLAS GRZYBÓW
ATLAS ZWIERZĄT
PANORAMY TATR
INNE GÓRY
BLOG / NEWSY
WSPÓŁPRACA


Kronika wydarzeń przyrod.
Z życia roślin - wiosna 2009
strona: 2/2    1 2 

Zima to również dobry czas, żeby podsumować obserwacje florystyczne minionych sezonów i przejrzeć nowości wydawnicze. Na szczególną uwagę zasługuje, wydana staraniem Instytutu Botaniki PAN, Czerwona Księga Karpat Polskich pod redakcją Zbigniewa Mirka i Haliny Piękoś-Mirkowej. W książce znajdziemy informacje (często do tej pory niepublikowane) o rzadkich i ginących gatunkach roślin, które spotkać można w Tatrach lub takich, które kiedyś występowały, ale najprawdopodobniej wyginęły. Warto zapoznać się z tą pozycją, aby uświadomić sobie stopień zagrożeń flory Karpat. Jak piszą w przedmowie redaktorzy: „Czerwona Księga jest dokumentem już poniesionych strat i świadectwem istniejących zagrożeń; jest też swoistym bilansem otwarcia, z jakim stajemy w obliczu dalszych, nieuniknionych, niestety, przemian i zniszczeń środowiska, które postępują na coraz większą skalę”. W Księdze zamieszczono opis 224 taksonów, w tej liczbie 88 gatunków i podgatunków rośnie także w Tatrach Polskich. Od 1980 r. nie udało się potwierdzić stanowisk 10 kolejnych gatunków, a 8 wyginęło. Stało się tak z różnych przyczyn, czasem naturalnych. Do wielkich nieobecnych należy narecznica Villara, niewielka paproć, która rosła jedynie w Wielkiej Świstówce, goździk pyszny z polany Molkówka, z tejże Molkówki skalnica torfowiskowa oraz widłaczek torfowy. Na tej smutnej, choć na szczęście niedługiej liście, są także cztery gatunki storczyków: buławnik czerwony, kukułka bzowa, storczyk samczy i blady. Na uwagę zasługuje fakt, że spora grupa gatunków rzadkich lub uważanych za wymarłe rośnie na polanie Molkówka. Polana znajduje się już poza granicami parku i w zasadzie na granicy Tatr. W latach siedemdziesiątych XX wieku została zmeliorowana, dlatego kilka cennych roślin przywiązanych do wilgotnego siedliska zanikło.

W Czerwonej Księdze znajdziemy również informacje o odnalezieniu zeszłego lata dwóch gatunków głodków, maleńkich roślin o białych kwiatach, których liście skupione są w przyziemnych różyczkach. Jedyne stanowisko głodka karyntyjskiego na zachodnim zboczu Grani Żabiego w okolicy Żabiego Mnicha na wysokości około 1800 m n.p.m. opisane zostało przez Annę Delimat i Tomasza Boruckiego. Gatunek ten poza Tatrami znany jest z gór południowej Europy, m.in. Alp, Pirenejów, a także Kaukazu. Drugi z gatunków, głodek mroźny, odnaleziony został na dwóch nowych stanowiskach: w Tatrach Wysokich nad żlebem opadającym z Małej Koszystej ku Pańszczyckiej Polanie, na wysokości od około 1705 do 1785 m n.p.m. (inf. Anna Delimat i Tomasz Borucki), oraz w Tatrach Zachodnich na Banistem, około 1600 m n.p.m. (inf. Sławomir Wróbel). W ostatnim czasie potwierdzono również obecność – w liczbie kilku tysięcy osobników – na Polanie Biały Potok pływacza drobnego. Jest to bylina wodna pozbawiona korzeni, ale najciekawsze jest to, że na liściach ma pęcherzyki służące za pułapki do chwytania drobnych organizmów wodnych. Przypominamy, że w Tatrach i na Podtatrzu, poza powszechnie znanymi rosiczkami oraz mniej znanymi, choć licznie występującymi tłustoszami, pływacze należą do grupy roślin mięsożernych. Także w tym przypadku chodzi o uzupełnienie niedoborów związków azotu zawartych w ciałach ofiar. Zwierzęta chwytane są w drobne pęcherzyki, które otwierają się do wewnątrz, zasysając zdobycz wraz z wodą. Schwytane organizmy, zwykle drobne bezkęgowce, trawione są za pomocą enzymów wydzielanych przez ściany pęcherzyka. Podobnie jak wspomniana wyżej Molkówka, także polana Biały Potok posiada wysokie walory florystyczne. Urodę polany podkreślają krokusy na wiosnę i zimowity jesienią, ale występują tam również takie perełki, jak turzyca nitkowata oraz bagienna, które są atrakcyjne jedynie dla botaników.

Do wcześniej niepublikowanych informacji należą też te odnoszące się do dwóch podgatunków tojadu mocnego, noszących nazwę gatunkową tojad kosmaty i morawski, które niedawno znaleziono w różnych rejonach Tatr.


W tym miejscu pragniemy po raz kolejny zwrócić się do miłośników przyrody tatrzańskiej o baczniejsze przyglądanie się mijanym roślinom. Być może dzięki Waszej spostrzegawczości uda się odnaleźć nowe stanowiska rzadkich gatunków lub zaobserwować ciekawe przypadki z ich życia (np. wyjątkowo wczesne lub późne terminy kwitnienia, pojawienie się w nietypowych miejscach). Najciekawsze doniesienia, przesłane na adres skrzydlowski@tpn.pl, zamieścimy na łamach kwartalnika „Tatry”.

Tomasz Mączka
   Tomasz Skrzydłowski

1 2 
strona: 2/2    1 2 
«« Powrót do listy
    Drukuj     Wyślij znajomemu    Ilość odwiedzin   9353

POZNAJ TATRY Copyright © MATinternet s.c. - Z-NE.PL - ZAKOPANE 1999-2024  ::  13682717 odwiedzin od 2007-01-09   ONLINE: 6